ที่ตั้ง  

          ต.หนองพลับ อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์, ต.ห้วยทรายเหนือ อ.ชะอำ และต.กลัดหลง อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี

การพัฒนา

          ด้านการเสริมอาชีพ การเกษตร ตามพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

ความเป็นมา          

          โครงการจัดการพัฒนาที่ดินตามพระราชประสงค์ หนองพลับ-กลัดหลวง เกิดจากแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ที่ทรงพบว่ายังมีราษฎรอีกจำนวนมากที่ขาดที่ดินทำมาหากินเป็นหลักแหล่ง และได้บุกรุกเข้าไปครอบครองที่ดินของรัฐโดยพลการเพิ่มมากขึ้น ซึ่งการกระทำเช่นนี้นอกจากจะเป็นการบุกรุกทำลายป่าไม้ของชาติแล้ว ราษฎรยังไม่สามารถที่จะดำรงชีพโดยการประกอบอาชีพเกษตรกรรมอย่างเป็นการถาวรได้อีกด้วย

          ดังนั้น จึงมีพระราชประสงค์ที่จะทดลองดำเนินโครงการพัฒนาที่ดินแผนใหม่  ซึ่งรัฐบาลได้น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายที่ดินของรัฐบริเวณหุบเขา ซึ่งมีอาณาบริเวณติดต่อกันระหว่างจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และจังหวัดเพชรบุรี ให้เป็นแหล่งที่เกษตรกรสามารถประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยให้สิทธิครอบครองคงอยู่ชั่วลูกชั่วหลาน แต่ไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นๆ ทรงมีรับสั่งให้ หม่อมเจ้าภีคเดชรัชนี ติดต่อกรมพัฒนาที่ดินให้เข้าดำเนินการสำรวจดิน จำแนกสมรรถนะที่ดิน รวมทั้งสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของราษฎรในท้องที่ดังกล่าว เมื่อปี 2513 โดยมีพระราชกระแสให้ดำเนินการแบ่งพื้นที่ออกเป็น  2  ส่วน 

          ส่วนแรก  พื้นที่มีความอุดมสมบูรณ์ดี เหมาะในการเพาะปลูกให้จัดการพัฒนาที่ดินให้ราษฎร

          ส่วนที่สอง  ดินไม่เหมาะสมในการเพาะปลูก ให้พัฒนาเป็นที่เลี้ยงสัตว์ ที่ดินที่พัฒนาแล้วและจัดสรรให้ราษฎรเข้าอาศัยอยู่ และประกอบอาชีพนั้นมีพระราชประสงค์ จะยังไม่ให้กรรมสิทธิ์ที่ดินแต่ให้สหกรณ์ดูแล เมื่อกิจการสหกรณ์เจริญขึ้นให้จัดตั้งเป็นสหกรณ์เอนกประสงค์ ให้ราษฎรในโครงการฯ เลือกคณะกรรมการขึ้น ทำหน้าที่ปกครองดูแลการประกอบอาชีพให้บังเกิดผล โดยรับคำแนะนำทางวิชาการจากเจ้าหน้าที่ของส่วนราชการที่เกี่ยวข้องในงานแต่ละด้านให้กันบริเวณโครงการฯ เนื้อที่ประมาณ 500 ไร่ เพื่อตั้งเป็นศูนย์โครงการจัดการพัฒนาที่ดินฯ ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางประสานงานระหว่างราษฎรในโครงการฯ กับส่วนราชการต่างๆ ช่วยเหลือราษฎรในโครงการฯ ค้นคว้าทางวิชาการ รวมทั้งผลิตพันธุ์พืชเพื่อสนับสนุนโครงการฯ และราษฏรในจังหวัดใกล้เคียง

          วันที่ 19 กันยายน 2515 กรมพัฒนาที่ดินจึงได้ทำเรื่องเสนอต่อคณะกรรมการจำแนกที่ดินแห่งชาติ เพื่อพิจารณาถอนสภาพที่ดินป่าสงวน โดยกระทรวงมหาดไทยได้ออกประกาศ มอบหมายให้ กรมพัฒนาที่ดินจัดหาผลประโยชน์ในที่ดินของรัฐให้เป็นไปตามพระราชประสงค์ ได้มีประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 89 ตอนที่ 149 ลงวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2521

          วันที่ 17 มีนาคม 2529 ณ พระตำหนักจิตรดารโหฐาน ทรงมีพระราชดำรัสในการพระราชทานสัมภาษณ์แก่ เลขาธิการ กปร. และผู้บริหาร กปร. เกี่ยวกับโครงการฯ หนองพลับ สรุปได้ว่า โครงการตามพระราชประสงค์หนองพลับ จัดทำขึ้นเมื่อเห็นว่ามีพื้นที่ที่จะเพาะปลูกได้แม้จะเป็นพื้นที่ดินแห้งแล้งก็ตามและในท่ามกลางความเชื่อที่ว่า ฤดูแล้งไม่ใช่ระยะการเพาะปลูกก็ตาม ทรงได้พระราชทานคำแนะนำให้สร้างอ่างเก็บน้ำไว้ใช้เพื่อการเกษตรยามเมื่อฝนทิ้งช่วง ซึ่งเป็นผลให้ทรงพอพระราชหฤทัยที่ทรงพบว่า “...หน้าแล้งก็ยังทำได้ ยังทำกินได้ ”

          ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งคณะกรรมการบริหารโครงการฯ โดยมีหม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ องคมนตรีเป็นประธานและต่อมาในระหว่างปีพุทธศักราช 2522-2537 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ศาสตราจารย์ ดร.ประกอบ หุตะสิงห์ องคมนตรี เป็นประธานคณะกรรมการบริหาร โครงการฯ ปัจจุบัน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ ฯพณฯ พลอากาศเอกกำธน สินธวานนท์ องคมนตรี เป็นประธานคณะกรรมการบริหารโครงการฯ

วัตถุประสงค์           

         1. เพื่อนำทรัพยากรธรรมชาติมาใช้ให้เกิดประโยชน์ในด้านการผลิตสูงสุด

         2. เพื่อส่งเสริมให้ราษฏรมีที่ดินทำกิน และอยู่อาศัยตลอดไป

         3. เพื่อส่งเสริมให้ราษฏรรู้จักช่วยตนเองและได้ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ในทางที่เกิดประโยชน์แก่ตนเองและส่วนรวม ทั้งทางเศรษฐกิจและสังคม

พื้นที่ดำเนินการ

          โครงการฯ นี้ตั้งอยู่ในท้องที่ตำบลหนองพลับ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์, ตำบลห้วยทรายเหนือ อำเภอชะอำ และตำบลกลัดหลง อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี ค่าพิกัด X = 572953-579240 Y = 1391662-1410741 ในระบบ WGS 84 บนแผนที่ประเทศไทย มาตราส่วน 1 : 50,000 ลำดับชุด L7018 ระวาง 4934 I, II, III, IV พื้นที่ประมาณ 65,000 ไร่ ได้แบ่งพื้นที่ดำเนินการออกเป็น 2 ส่วน บริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ จะนำมาจัดให้แก่ราษฎรเพื่อการเลี้ยงปศุสัตว์ต่อไป

หน่วยงานรับผิดชอบ     

          ศูนย์ปฏิบัติการโครงการจัดการพัฒนาที่ดินตามพระราชประสงค์หนองพลับ-กลัดหลวง ตำบลหนองพลับ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โทร 0-3257-1138 โทรสาร. 0-3252-8015

ผลการดำเนินงาน 

          งานโครงการฯ (งานจัดที่ดิน) จัดที่ดินแก้ไขข้อพิพาทป้องกันการบุกรุกที่ดินของสมาชิกโครงการฯ สนับสนุนและแก้ไขปัญหา ตรวจสอบเขตและรังวัดที่ดิน

          งานพัฒนาที่ดิน กิจกรรมสนับสนุนโครงการพัฒนาที่ดินอันเนื่องมาจากพระราชดำริ  ได้แก่  จัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ, สาธิตการใช้ปุ๋ยพืชสด, ส่งเสริมการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ , ปรับปรุงพื้นที่ดินกรด ก่อสร้างและซ่อมแซมเส้นทางลำเลียง , ขุดลอกบ่อตักตะกอน , สาธิตการทำการใช้ปุ๋ยหมัก (วังไกลกังวล, วังฤดีวนาลัย) , รณรงค์และส่งเสริมการปลูกหญ้าแฝกเพื่อปลูก  และรณรงค์และส่งเสริมการปลูกหญ้าแฝกเพื่อแจกจ่าย

การประกอบอาชีพของสมาชิก 

          อาชีพหลัก คือ เกษตรกรรม ไดแก่ การทําพืชไร่ เช่น สับปะรด อ้อย ข้าวโพด เลี้ยงสัตว ฝ้าย ฯลฯ การเพาะปลูกอาศัยน้ำฝนธรรมชาติ 

สหกรณ์ที่อยูในความดูแลส่งเสริม จํานวน 2 สหกรณ์ คือ