Title
ข้าวแช่
Creator
ป้อม กิมวังตะโก และคณะ
Description
เป็นซองกินใบฤดูร้อน เป็นชองโบราณคู่กันมากับขนมขี้หนู นิยมทำเลี้ยงพระ แจกลูกหลานและเพื่อนบ้าน ถือว่าเป็เซองกินแล้วนใจ ปีหนึ่งควรจะทำเสียหนหนึ่ง ตำรับข้าวแช่เมืองเพชร นั้น มีข้าวน้ำอบดอกไม้และของที่เป็นกับสำรับกินกับข้าวแช่อีก 3 อย่าง คือปลากระเบนผัดหวาน ผักกากเค็มผัดทวานและลูกกะปี ส่วนกับข้าวแซ่ชาววังนั้มีติเศษอีกหลายอย่าง เช่น หอมหรือพริกหยวกยัดไส้ เนื้อ หรือปลาซช่อนแห้งนัดฝอย ผักสด เข่น กระชาย แลงกวาจักเป็นชิ้น ๆ ใช้สวยงาม ข้าวแซ่เมืองเพชรนั้น ชุดละ 3 - 5 มาท แต่ข้าวแช่แบบชาววังชุดนึ่งราคาตั้งแต่ 15 บาท ถึง 25 บาท
ธรรมเนียมการเลี้ยงพระด้วยข้าวแช่เป็นประเพณีของชาวมอยู่ด้วยคนเมืองเหร จะถือแบอย่างมาทุกที่ใดไม่หราบได้ หราบแว่ารัชกาที่ 4 ทรงโปรดมาก อาจเป็นเพราะเมือที่นี่มีน้ำจีสนิทคือน้ำในเม่น้ำเพช ซึ่งในรัชกาณที่ 5 ต่อมา โปรดเสวยน้ำจากแม่น้ำาเพรรเป็นประจำกรอกรัฐกาลน้ำที่ใช้ทำข้าวแช่ นับว่าเป็นสิ่งสำคัญ ต้องอบควันเทียนหอม คอกมะลิ และกอกกระดังงาลนไฟ โดยเก็บไว้ในหม้อดินขนาดใหญ่ ทำไว้ล่วงห้น้าตอนใช้ประมาณนึ่งคืน เซ่นอบตอบเย็นครั้นถึงกลางคืนก็ไช้ได้ การที่ใช้หม้อดินขนาดใหญ่ ก็เพื่อจะได้จุน้ำได้มากและเก็บความเย็นไว้ได้ดีกว่าภาชนะอย่างอื่น แต่ทุกวันนี้ใช้น้ำแข็งไส่่ไว้ด้วย ข้าวที่ไช้ทำข้าวแช่ ต้องเอาข้าวเก่าอย่างดีมาหุง พอเห็นว่าข้าวเริ่มสุกเหลือไตเพียงเล็กน้อยก็ยกลง แล้วเทใส่ตะแกรงใบย่อม ๆ ขัดจนเมือกที่นอกเม็ดข้าวออกหมด โดยมากจะขัดกันในแม่น้หรือในซามอ่างใบใหญ่ที่ใส่น้ำไว้มาก ๆ และต้องคอยเปลี่ยนน้ำบ่อย ๆ ด้วย พอเม็ดข้าวเหลือแต่เกนในก็บับว่าใช้ไล ส่วนรายละเอียกสำรับปรุงกับข้าวแช่นั้น จะไม่ขอจาระไนยให้ยาวความ คนที่มีควานรู้ทางการครัวดีย่อมจะรู้ วีธีการทำลูกะปิให้อร่อย หรือผัดเส้นผักกาดให้แลดูขึ้นมันน่ารับประทาน ส่วนผัดปลากระเบนนั้นก็คงจะทำให้ฟุ้งเป็นฝอยไม่เม็นคาวเช่นกัน" การกินข้าวแซ่เบบโบรานั้น เขาใส่กับไว้ในจานเชิง ข้าวใส่ถ้วยลายผักชีและตักกินด้วยช้อนทองเลืองจึงจะเข้าจุดและได้บรรยากาศแบบไทย
ธรรมเนียมการเลี้ยงพระด้วยข้าวแช่เป็นประเพณีของชาวมอยู่ด้วยคนเมืองเหร จะถือแบอย่างมาทุกที่ใดไม่หราบได้ หราบแว่ารัชกาที่ 4 ทรงโปรดมาก อาจเป็นเพราะเมือที่นี่มีน้ำจีสนิทคือน้ำในเม่น้ำเพช ซึ่งในรัชกาณที่ 5 ต่อมา โปรดเสวยน้ำจากแม่น้ำาเพรรเป็นประจำกรอกรัฐกาลน้ำที่ใช้ทำข้าวแช่ นับว่าเป็นสิ่งสำคัญ ต้องอบควันเทียนหอม คอกมะลิ และกอกกระดังงาลนไฟ โดยเก็บไว้ในหม้อดินขนาดใหญ่ ทำไว้ล่วงห้น้าตอนใช้ประมาณนึ่งคืน เซ่นอบตอบเย็นครั้นถึงกลางคืนก็ไช้ได้ การที่ใช้หม้อดินขนาดใหญ่ ก็เพื่อจะได้จุน้ำได้มากและเก็บความเย็นไว้ได้ดีกว่าภาชนะอย่างอื่น แต่ทุกวันนี้ใช้น้ำแข็งไส่่ไว้ด้วย ข้าวที่ไช้ทำข้าวแช่ ต้องเอาข้าวเก่าอย่างดีมาหุง พอเห็นว่าข้าวเริ่มสุกเหลือไตเพียงเล็กน้อยก็ยกลง แล้วเทใส่ตะแกรงใบย่อม ๆ ขัดจนเมือกที่นอกเม็ดข้าวออกหมด โดยมากจะขัดกันในแม่น้หรือในซามอ่างใบใหญ่ที่ใส่น้ำไว้มาก ๆ และต้องคอยเปลี่ยนน้ำบ่อย ๆ ด้วย พอเม็ดข้าวเหลือแต่เกนในก็บับว่าใช้ไล ส่วนรายละเอียกสำรับปรุงกับข้าวแช่นั้น จะไม่ขอจาระไนยให้ยาวความ คนที่มีควานรู้ทางการครัวดีย่อมจะรู้ วีธีการทำลูกะปิให้อร่อย หรือผัดเส้นผักกาดให้แลดูขึ้นมันน่ารับประทาน ส่วนผัดปลากระเบนนั้นก็คงจะทำให้ฟุ้งเป็นฝอยไม่เม็นคาวเช่นกัน" การกินข้าวแซ่เบบโบรานั้น เขาใส่กับไว้ในจานเชิง ข้าวใส่ถ้วยลายผักชีและตักกินด้วยช้อนทองเลืองจึงจะเข้าจุดและได้บรรยากาศแบบไทย
Subject
ข้าวแช่
อาหารว่าง
Source
ป้อม กิมวังตะโก และคณะ. (2530). เพชรบุรีศึกษา. เพชรบุรี : คณะวิชามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สหวิทยาลัยทวารวดี เพชรบุรี. หน้า 55-56
Publisher
เพชรบุรี : คณะวิชามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สหวิทยาลัยทวารวดี เพชรบุรี.
Identifier
Date
2530
Type
บทความจากหนังสือ
Format
application/pdf
Language
tha
Rights
สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ เป็นหน่วยงานทางการศึกษาไม่แสวงหาผลกำไร
ใช้สำหรับการศึกษา ค้นคว้า วิจัยเท่านั้น