นายทองร่วง เอมโอษฐ์

          นายทองร่วง เอมโอษฐ์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ประณีตศิลป์ – ศิลปะปูนปั้น) เกิดเมื่อวันที่ ๘ แพฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๔๘๖ ที่ตําบลบางกระบือ อําเภอบางคนทีจังหวัดสมุทรสงครามเป็นบุตรคนที่ ๒ ในจํานวนพี่น้อง ๔ คน ของนายยศ เอมโอษฐ และนางสําลี เอมโอษฐ สมรสกับนางบุญเรือน เอมโอษฐ มีบุตร ๒ คน ชาย ๑ คน หญิง ๑ คน
          นายทองร่วง เอมโอษฐ์ เป็นศิลปินปูนปั้นและผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะปูนปั้น มีฝีมือยอดเยี่ยมและจินตนาการอันบรรเจิดที่มีรูปแบบในการปั้นและสูตรเฉพาะตัวในการตําปูน ที่สืบทอดและอนุรักษ์ศิลปะปูนปั้นดั้งเดิม ของช่างเมืองเพชร มีผลงานปูนปั้นที่ซุ้มประตู ซุ้มหน้าต่าง ศาลาการเปรียญ และพระอุโบสถตามวัดในจังหวัดเพชรบุรีและต่างจังหวัดมากมาย เช่น วัดมหาธาตุวรวิหาร วัดพลับพลาชัย วัดโคก และวัดเขาบันไดอิฐ ทั้งนี้ได้สร้างสรรค์ผลงานอย่างต่อเนื่องทั้งในประเทศและต่างประเทศ ผลงานมีทั้งประเภทความงามด้านประเพณีช่างโบราณ เช่น ช่อฟ้า ใบระกา ซุ้มประตู ซุ้มหน้าต่าง หน้าบัน คันทวย อย่างสวยงาม และประเภทแนวสร้างสรรค์สังคม โดยการปั้นรูปล้อเลียนบุคคลทางการเมืองในแต่ละยุคสมัย นอกจากนี้ผลงานปั้นยังสอดแทรกคติธรรม ข้อคิดต่าง ๆ เป็นการผ่อนคลายความเครียดและสะท้อนภาพสังคมในยุคนั้น ๆ และยังก่อให้เกิดอรรถรสในการชมงานศิลปะปูนปั้น ทําให้ดูมีชีวิตชีวา ให้ความรู้สึกถึงความจริงแห่งวิถีในสังคมไทย ซึ่งเป็นการสร้างสรรค์ผลงานที่มีคุณค่าเพื่อให้ได้ศึกษาค้นคว้าเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ และสังคมวัฒนธรรมไทย นอกจากนี้ ยังเป็นกรรมการตัดสินการประกวดศิลปะปูนปั้นแห่งประเทศไทย และเป็นวิทยากรพิเศษสอนศิลปะปูนปั้นสกุลช่างเมืองเพชรให้กับสถาบันการศึกษาและหน่วยงานต่าง ๆ ทั่วประเทศ นับว่าเป็นอาจารย์สอนศิลปะปูนปั้นต้นแบบที่สามารถถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ให้แก่ผู้สนใจวิชาศิลปะปูนปั้นได้อย่างดียิ่ง และอุทิศตนให้กับสังคม ดําเนินชีวิตอย่างมีคุณค่าเป็นแบบอย่างที่ดีแก่สังคมและอนุชนรุ่นหลังได้สืบทอดมรดกภูมิปัญญาอันทรงคุณค่าของไทยต่อไป
          นายทองร่วง เอมโอษฐ จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (ประณีตศิลป์ – ศิลปะปูนปั้น) พุทธศักราช ๒๕๕๔

• สหวิทยาลัยทวารวดี เพชรบุรี. (2533). เอกสารประกอบการพิจารณาเพื่อเสนอให้ปริญญาศิลปศาสตรบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาศิลปะ) แก่ นายทองร่วง เอมโอษฐ์. เพชรบุรี: วิทยาลัยครูเพชรบุรี. เลขเรียกหนังสือ 709 ส462อ
• ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี สหวิทยาลัยทวารวดีเพชรบุรี. (2529). ทองร่วง เอมโอษฐ์ ช่างปูนปั้นเมืองเพชร. กรุงเทพฯ: กรุงสยามการพิมพ์. เลขเรียกหนังสือ 927 ศ815ท
• ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี วิทยาลัยครูเพชรบุรี. (ม.ป.ป.). ทองร่วง เอมโอษฐ์ ช่างปูนปั้น. เพชรบุรี : วิทยาลัยครูเพชรบุรี. เลขเรียกหนังสือ 927.3142 ศ815ท
• สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี (2561). อาจารย์ทองร่วง เอมโอษฐ์. สืบค้น 22 ต.ค. 2561. จาก https://www.m-culture.go.th/phetchaburi/more_news.php?cid=37