พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ (พ.ศ.๒๓๕๒–๒๓๖๘) พม่าได้ยกกองทัพไปตีเมืองชุมพร ตะกั่วทุ่ง และเมืองถลาง ได้โปรดฯ ให้พระเจ้ายาเธอกรมหมื่นศักดิ์พลเสพย์ เป็นแม่ทัพจัดกองทัพยกไปกรุงเทพฯ หลายกองมาขัดตาทัพอยู่ ณ เมืองเพชรบุรีกองหนึ่ง
การเสด็จขัดตาทัพครั้งนี้ได้ทรงพบพระศรีสรรเพชญ์สัตตพันพาน (พระพุทธสุวรรณเขตหรือหลวงพ่อโต) วัดสัตตพานร้างเป็นโลหะขนาดใหญ่ มีหน้าตักกว้าง ๙ ศอก ๒๑ นิ้ว เป็นพระพุทธรูปสมัยอู่ทองลักษณะงาม โปรดฯ ให้อันเชิญเป็นพระประธานประจำอุโบสถ วัดบวรนิเวศวิหาร ประมาณ พ.ศ.๒๓๗๐ และเพชรบุรีได้
รับการฟื้นฟูการละครรับศิลปละครหลวงในสมัยนี้ด้วย