การเรียนรู้สามลักษณะเมื่อคราวก่อน ๆ ได้พูดกับบัณฑิตในที่ประชุมนี้ถึงการศึกษาให้เกิดความรู้ ความฉลาด ที่สามารถนำไปใช้สร้างสรรค์ประโยชน์ได้แท้จริงโดยปราศจากโทษ ว่าจะต้องกระทำโดยมีหลักเกณฑ์ คือต้องพิจารณาเรื่องที่ศึกษาให้ถูกถ้วนทุกแง่ทุกมุมด้วยความคิดจิตใจที่ตั้งมั่นเป็นปรกติ เที่ยงตรงเป็นกลาง และลักษณะของการศึกษาหรือการเรียนรู้นั้นมีอยู่สามลักษณะ ได้แก่ เรียนรู้ตามความรู้ความคิดของผู้อื่นอย่างหนึ่ง เรียนรู้ด้วยการขบคิดพิจารณาของตนเองให้เห็นเหตุผลอย่างหนึ่ง กับเรียนรู้จากการปฏิบัติฝึกฝนจนประจักษ์ผล และเกิดความคล่องแคล่วชำนาญอีกอย่างหนึ่ง

            การเรียนรู้ทั้งสามลักษณะนี้จำเป็นจะต้องกระทำไปด้วยกัน ให้สอดคล้องและอุดหนุนส่งเสริมกัน จึงจะช่วยให้เกิดความรู้จริง พร้อมทั้งเกิดความสามารถที่จะนำมาใช้ทำการต่างๆ อย่างมีประสิทธิภาพได้ กล่าวคือ การเรียนความรู้ทุกอย่างนั้นจะต้องเรียนตามความรู้ของผู้อื่นก่อนเป็นเบื้องต้น เมื่อรู้แล้ว จึงนำมาพิจารณาด้วยเหตุผลให้เห็นแจ่มชัดละเอียดลงไปอีกชั้นหนึ่ง ให้ถึงเนื้อหาสาระ อันจะอ้างอิงอาศัยเป็นหลักฐานได้ มิให้เป็นการรู้อย่างเลื่อนลอย แต่แม้ถึงขั้นที่สองนี้แล้ว ก็ยังถือว่าจะนำมาใช้การให้ได้ผลแน่นอนจริง ๆ ไม่ได้ ยังจำเป็นต้องนำความรู้นั้นมาปฏิบัติฝึกฝนอีกให้เกิดผลประจักษ์แจ้ง และเกิดความคล่องแคล่วชำนิชำนาญขึ้นพร้อมกันไปด้วย จึงจะนำไปใช้ปฏิบัติงานให้สำเร็จผลได้ไม่ขัดข้อง 

            ขอให้บัณฑิตพิเคราะห์ดูให้ดีในเรื่องการเรียนรู้ดังกล่าวนี้ แล้วเพียรพยายามเรียนรู้ให้ได้ครบถ้วนทั้งสามลักษณะพร้อมกัน เมื่อกระทำใดได้ครบถ้วนจริง ๆ แล้ว ก็จะช่วยให้แต่ละคนสามารถประสบความสำเร็จในงานทั้งปวงได้สมตามที่มุ่งประสงค์

 พระบรมราโชวาท สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สําเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยครู ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันพฤหัสบดี ที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2537